Zaburzenia odżywiania – nie tylko anoreksja

Mówiąc o zaburzeniach odżywania najczęściej myślimy o anoreksji, czasem o bulimii i na tym koniec. Jest to jednak tylko niewielka część zaburzeń odżywania.

Zgodnie z klasyfikacją DSM – V do zaburzeń odżywania zaliczamy:

• Jadłowstręt psychiczny, czyli anoreksja
• Żarłoczność psychiczna, bulimia
• Łaknienie spaczone
• Zaburzenia przeżuwania
• Zaburzenia odżywiania polegające na unikaniu lub ograniczaniu przyjmowania pokarmów
• Zaburzenie odżywiania z epizodami niekontrolowanego objadania się (zespół gwałtownego objadania się, zespół z napadami objadania się)
• Inne specyficzne zaburzenia jedzenia i odżywiania na przykład zaburzenia jedzenia nocnego i zaburzenia oczyszczania

Duża część diagnozowanych zaburzeń odżywania zaliczana jest do ostatniej grupy, ponieważ nie zawsze są spełnione wszystkie przesłanki konieczne do zdiagnozowania konkretnego zaburzenia (na przykład anoreksji albo bulimii). To pokazuje, że w każdym przypadku choroba będzie przebiegać inaczej i że zaburzeń odżywania nigdy nie można wrzucać do „jednego worka”.

Anoreksja

To zaburzenie wiąże się z silnym lękiem przybrania na wadzę. Osoba chora ogranicza jedzenie do minimum, zwiększa ilość ćwiczeń fizycznych, a także przyjmuje środki przeczyszczające. Wyróżniamy anoreksję bulimiczną, która wiąże się z napadami objadania się, i niebulimiczną, w której takie napady nie występują. Anoreksją często występuje równolegle z innymi zaburzeniami psychicznymi takimi jak depresja.

Bulimia

Najbardziej charakterystycznym objawem bulimii są napady objadania się. W czasie takich napadów osoba chora nie kontroluje rodzaju ani ilości zjedzonych pokarmów. Po takim napadzie pojawiają się wyrzuty sumienia i poczucie winy, które prowadzą do prowokowania wymiotów, głodówek, przyjmowania środków przerzedzających.

Ortoreksja

Zaburzenie to polega na obsesyjnym pilnowaniu rygorystycznej diety, która ma być bardzo zdrowa. Takie osoby kupują jedzenie na ekologicznych targach i w ekologicznych sklepach. W zdrowym jedzeniu nie ma oczywiście nic złego, a wręcz przeciwnie, jest bardzo ważne także dla zdrowia psychicznego, jednak aż tak obsesyjne kontrolowanie tego co jemy zaczyna pochłaniać coraz więcej czasu, a ostatecznie może prowadzić do poważnych niedoborów składników odżywczych, co z kolei prowadzi do wielu chorób.

Drugą grupą zaburzeń odżywiania są, zaburzenia związane z nadmiernym jedzeniem, które często mogą prowadzić do nadwagi lub otyłości. Są to między innymi syndrom jedzenia nocnego, zespół kompulsywnego jedzenia i jedzenia pod wpływem stresu. Wszystkie te zaburzenia wiążą się z niezdrową relacją z jedzeniem. Staje się ono nagrodą, pocieszeniem, próbą uspokojenia różnych emocji.

Psychoterapia behawioralno poznawcza w leczeniu zaburzeń odżywiania

Zaburzenia odżywiania często wiążą się z błędnym postrzeganiem jedzenia lub wyglądu własnego ciała, co powoduje określone zachowania – objadanie się, obsesyjne odchudzanie lub tez prowokowanie wymiotów. Psychoterapia poznawczo – behawioralna skupia się na modyfikacji negatywnych myśli i zachowań i zastąpienie ich pozytywnymi wzorcami.

Psychoterapia poznawczo – behawioralna jest najbardziej skuteczna w leczeniu bulimii i zaburzeń związanych z objadaniem się. Zaletą tego rodzaju terapii jest to, że pozytywne efekty widać stosunkowo szybko, ponieważ jednym z głównych jej celów jest nauczenie pacjenta jak kierować swoimi myślami i zachowaniami, tak by mógł sobie radzić sam.